As jy vroeër vandeesweek in Stellenbosch was en ’n stoet motors met flikkerende blou ligte opgemerk het wat in Ryneveldstraat afbeweeg, het jy geskiedenis in wording aanskou. Binne die Universiteit Stellenbosch (US) Museum het ’n hoëvlak-afvaardiging onder leiding van Markus Söder, Minister-President van Beiere in Duitsland, by senior Suid-Afrikaanse akademiese leiers aangesluit vir die formele ondertekening van ’n reeks landmerkooreenkomste tussen Duitse universiteite en Wes-Kaapse instellings.

Söder het ’n afvaardiging van Duitse politici, universiteitsleiers, sakeverteenwoordigers en joernaliste na die Wes-Kaap gelei as deel van ’n amptelike besoek ter viering van 30 jaar van vennootskap tussen Beiere en die provinsie. Die hoogtepunt was die amptelike bekendstelling van die Beiere-Wes-Kaap Biotegnologie-inisiatief, ’n vlagskipsamewerking wat gesamentlike navorsing, talentuitruiling en innovasie in biotegnologie tussen die twee streke sal dryf.

“Hierdie byeenkoms is beide simbolies en prakties in doel,” het prof Deresh Ramjugernath, Rektor en Visekanselier van die US, in sy verwelkomingsopmerkings gesê. “Dit bied ’n fondament vir navorsingsuitruiling, entrepreneuriese ontwikkeling, innovasiegedrewe maatskappye en ’n gedeelde benadering tot die aanspreek van globale uitdagings soos siektebeheer, volhoubare ontwikkeling en tegnologie-vooruitgang. Ons is opgewonde oor die werklike en blywende uitkomste wat hierdie samewerking geposisioneer is om te skep.”

Die gehoor, wat verteenwoordigers van die Wes-Kaapse regering sowel as streeksinstellings vir hoër onderwys ingesluit het, is verwelkom deur Robert Kotze, Senior Direkteur van US Internasionaal. Kotze het moeiteloos tussen Engels en Duits afgewissel en die gaste vermaak met sy taalvernuf en ’n warm gees vir die middag se verrigtinge geskep.

‘Perfekte pasmaat’ vir innovasie

In sy hoofrede het Söder Beiere en die Wes-Kaap beskryf as “ ’n perfekte pasmaat” – twee streke wat verbind word deur uitnemendheid in navorsing, ’n dinamiese entrepreneuriese gees en ’n gedeelde geloof in die transformerende krag van tegnologie.

“Met die ondertekening van ons memorandums van ooreenkoms en die bekendstelling van die BioTech-inisiatief vandag, stuur ons ’n sterk sein vir ’n nuwe era van samewerking tussen Afrika en Beiere,” het hy gesê. “Ons neem hierdie samewerking na die volgende vlak, en ons is verheug daaroor. Dis ’n perfekte pasmaat.”

Söder het Beiere se belegging van miljarde euro’s in navorsing, tegnologie en universiteite uitgelig en beklemtoon dat die vennootskap met die US en ander instellings in die Wes-Kaap sal verseker dat innovasie die samelewing direk bevoordeel.

Hy het ook die aandag gevestig op die langdurige vennootskappe tussen Beierse en Suid-Afrikaanse universiteite, insluitend LMU München se gesamentlike navorsingsfonds met die US en die byna twee dekades lange verhouding tussen TUM München en die US. Die verband tussen UnternehmerTUM en die US se LaunchLab is uitgesonder as ’n model vir transkontinentale samewerking. “Julle is Afrika se voorste broeikas vir beginnerbesighede,” het Söder gesê. “Dis ’n goeie huwelik, sou ek sê, vir albei partye.”

Hy het na Beiere verwys as “die Silicon Valley van Europa”, en die nuwe BioTech-inisiatief beskryf as ’n belangrike stap in die rigting van die bou van gesamentlike navorsings- en innovasieprojekte, die ontwikkeling van uitruilprogramme en die skep van internasionale befondsingsgeleenthede. “As tegnologie en wetenskap slaag, dan slaag ons almal,” het Söder afgesluit.

Die bou van ’n transkontinentale biotegnologie-ekosisteem

Martin Reichel, uitvoerende hoof van die Beierse Navorsingsalliansie (BAYFOR), het opgemerk dat die nuwe inisiatief ooreenstem met die Europese Kommissie se strategie om Europa teen 2030 die wêreld se aantreklikste ligging vir lewenswetenskappe en biotegnologie te maak. “Beide Beiere en die Wes-Kaap bevorder biotegnologie op die hoogste vlak,” het hy gesê. “Deur ons sterk navorsingsinstellings, dinamiese beginnerbesigheid-ekosisteme en gedeelde belangstelling in innovasie te kombineer, versterk ons ons globale mededingendheid.”

Reichel het verduidelik dat die Biotegnologie-inisiatief ’n permanente Navorsings- en Innovasie-alliansie tussen universiteite, navorsingsinstellings en innovasie-georiënteerde organisasies van albei streke sal vestig. Die doelwitte daarvan sluit in die bevordering van volhoubare biotegnologie-oplossings vir gesondheid, voedselsekerheid en klimaatsbeskerming, asook die verbetering van kennisoordrag en talentmobiliteit deur gesamentlike somerskole en genootskappe.

Hy het bygevoeg dat BAYFOR die wetenskaplike ontwikkeling van die projek sal koördineer en help om bykomende Europese befondsing te verseker. “Ons glo dat ons beduidende hulpbronne vir hierdie vennootskap kan insamel,” het Reichel gesê. “Ons sal daar wees om te verseker dat hierdie memorandums van ooreenkoms tot werklike resultate lei.”

Wêreldklasuniversiteite

Prof Tulio De Oliveira, Direkteur van die US se Sentrum vir Epidemiese Reaksie en Innovasie (SERI), het die inisiatief beskryf as die volgende hoofstuk in ’n lang geskiedenis van samewerking tussen Suid-Afrika en Duitsland. De Oliveira, wat nou saamgewerk het met Duitse wetenskaplikes en amptenare tydens die Covid-19-pandemie, het gesê hy is “verheug om hierdie samewerking met Beiere deur middel van biotegnologie uit te brei”.

“Wat ons hier by Stellenbosch probeer doen, is om ’n hele ekosisteem te ontwikkel – van inkubasie en versnelling tot vervaardiging – wat die model weerspieël wat Beiere so suksesvol gebou het,” het hy gesê. “Ons LaunchLab huisves reeds verskeie biotegnologiemaatskappye, insluitend een wat die ensieme produseer wat in mRNA-entstowwe in Suid-Afrika gebruik word.”

De Oliveira het die US se groeiende portefeulje van meer as 50 maatskappye uiteengesit, insluitend tien in die biotegnologiesektor, en gewys op die WGO mRNA Hub – wat by die US bekendgestel is – as ’n “eerste suksesverhaal” van die Wes-Kaap se biotegnologie-ekosisteem. “Soos Beiere, het die Wes-Kaap wêreldklasuniversiteite, ’n entrepreneuriese kultuur en toegang tot beleggers,” het hy bygevoeg. “Dit is die perfekte plek om die biotegnologiebedryf in Afrika, vir Afrika, in vennootskap met Beiere te bou.”

’n Viering van wetenskap en kultuur

Die formele verrigtinge is afgesluit met ’n boodskap van dr Ivan Meyer, Wes-Kaapse Minister van Landbou, Ekonomiese Ontwikkeling en Toerisme, wat die gehoor met trots daaraan herinner het dat hy ’n US-alumnus is. “Ons regering het ’n filosofie aangeneem wat die belangrikheid van data, wetenskap en bewyse beklemtoon,” het Meyer gesê. “Universiteite staan sentraal tot daardie fokus. Ek is trots op ons instellings in die Wes-Kaap en ewe trots op dié in Beiere, waar ek die voorreg gehad het om verskeie instellings te besoek.” Hy het sy toespraak afgesluit met ’n frase wat oor tale en kontinente heen weerklink het: “Wissenschaft ist sehr wichtig.” (“Wetenskap is baie belangrik.”)

Terwyl die amptelike ondertekeningseremonie plek gemaak het vir ’n Suid-Afrikaanse braai en vrolike musiek in die Museum se binnehof – kompleet met Duitse worsies wat ’n gunsteling onder die gaste was – was die stemming een van optimisme en kameraadskap.

Die volgende bilaterale ooreenkomste vir die bou van vennootskappe is onderteken:

• LMU München: Raamwerk vir die ontwikkeling van gesamentlike PhD-programme wat gebaseer is op die opkomende navorsingsamewerkings.
• TU München: Raamwerk vir die uitbreiding van studentemobiliteit en die bevestiging van verhoogde navorsingsamewerking.
• Unternehmer-TUM: Raamwerk vir die bestaande samewerking met die LaunchLab om die potensiaal van die beduidende TechTransfer-ekosisteme te benut.
• Neu-Ulm Universiteit van Toegepaste Wetenskappe: Raamwerk wat fokus op samewerking met die Fakulteit Wetenskap (Biofundry-navorsingsgroep).
• Universiteit van Bayreuth: Raamwerk om verder as bestaande studentemobiliteitsgeleenthede te beweeg om navorsingsamewerking te bevorder. Dié ooreenkoms laat herleef ‘n vorige samewerking in Afrikastudies.