Navorsingsuitnemendheid en 'n bereidwilligheid om saam te werk was die kenmerkende eienskappe van die Universiteit Stellenbosch (US) se Fakulteit Ekonomiese en Bestuurswetenskappe (EBW) se 2025 Navorsingsdag wat op 6 November 2025 in die CGW Schumann-gebou gehou is.

Dié jaarlikse geleentheid bied 'n platform vir navorsers om hul werk oor 'n uiteenlopende reeks temas en metodologieë te deel. Die doel daarvan is om gesprekke tussen departemente aan te moedig, nuwe sinergieë te identifiseer en die Fakulteit se navorsingskultuur te versterk. Dit vier ook beide opkomende en gevestigde navorsers met pryse wat toegeken word vir die beste aanbiedings.

100 jaar van vakkundigheid

In sy verwelkomingstoespraak het prof Dieter von Fintel, Visedekaan vir Navorsing, Nagraadse Sake en Internasionalisering, besin oor die Fakulteit se eeufees en die pad vorentoe.

“Soos ons nadink oor ons 100ste bestaansjaar, kan ons terugkyk op ons ontwikkeling as 'n Fakulteit wat volwassenheid bereik het in sy vakkundige strewes,” het hy gesê. “Terselfdertyd moet ons vorentoe kyk om innoverende oplossings te bied wat die ekonomie en die samelewing in 'n wisselvallige en onsekere wêreld kan transformeer.”

Hoofpaneel: Oorbrugging van akademie en industrie

Die hoofpaneelbespreking het ondersoek hoe akademiese navorsing verband hou met mense se persoonlike en professionele reise. Die paneel het kundiges met ervaring in beide die akademie en die industrie ingesluit:

• Dr Christie Koorts, PhD-gegradueerde van die US Besigheidskool en hoof inligtingsbeampte by Woolworths Suid-Afrika;
• Prof Neil Rankin, buitengewone professor aan die US en uitvoerende hoof van Predictive Insights, 'n datawetenskapmaatskappy wat masjienleer gebruik om besigheidsbesluite te ondersteun; en
• Claire Bisseker, vooraanstaande finansiële joernalis en navorser by die US se Buro vir Ekonomiese Navorsing, wat die gesprek gefasiliteer het.

In reaksie op die vraag of akademie en entrepreneurskap baie van mekaar verskil, het Rankin dié waardevolle oorvleueling tussen die twee beklemtoon.

“Die vaardighede wat in die akademiese wêreld ontwikkel is – veral kommunikasie, aanbieding en die vermoë om komplekse probleme in eenvoudige navorsingsvrae te distilleer – is hoogs oordraagbaar,” het hy gesê. 

Hy wys egter daarop dat die akademiese wêreld redelik eensaam kan raak, terwyl entrepreneurskap spangeoriënteerd en intens is.

“As ek een ding aan my akademiese loopbaan kon verander, sou dit wees om meer met ander saam te werk – dit is 'n ongelooflike nuttige vaardigheid om te hê.”

Hy het navorsers aangemoedig om hul professionele netwerke te benut om samewerkingsgeleenthede met die industrie te bevorder.

“Jou voormalige en nagraadse studente doen dikwels merkwaardige dinge. Hulle ken jou, verstaan jou werk en is dikwels bereid om saam met jou te werk,” het hy gesê. “Daar is geen tekort aan geleenthede nie – besighede genereer groot hoeveelhede data en is gretig om met akademiese navorsers in gesprek te tree. Jy moet net sorg dat jy in 'n posisie is om die geleenthede aan te gryp.”

Koorts het bygevoeg dat universiteite baie kan leer uit hoe konsultasiefirmas inligting oordra.

“Konsultante floreer daarin om inligting op verteerbare, toeganklike maniere te verpak,” het hy opgemerk. “Universiteite moet dus nie net meer effektief netwerk nie, maar ook maatskappye vra: hoe kan ons ons navorsing meer toeganklik vir julle maak?”

Kollig op navorsingsentrums

Die "Centre Flash Talks"-sessie het verskeie van die Fakulteit se navorsingsentrums die geleentheid gegee om hulself voor te stel en potensiële samewerkingsgeleenthede te soek. Die sentrums sluit in:

• Sentrum vir Multidimensionele Datavisualisering;
• Korrupsie onderrig - en opleidingssentrum ACCERUS;
• Allan Gray Sentrum vir Afrika-entrepreneurskap;
• Instituut vir Toekomsnavorsing;
• Sentrum vir Konflik en Samewerking;
• Onderwysbeleid navorsingsgroep STEP;
• Instituut vir Wynbesigheid;
• Gesondheidsorg- en ekologienavorsingsgroep SURGOR;
• Sentrum vir Korporatiewe Bestuur in Afrika; en
• Afrika Sentrum vir Ontwikkelingsfinansiering

Prof Pregala Solosh Pillay, leier van ACCERUS wat binne die Skool vir Publieke Leierskap geleë is, het verduidelik dat die sentrum se empiriese navorsing daarop gemik is om die wêreldwye diskoers teen korrupsie te verbreed.

“Sommige van ons onlangse projekte sluit in die bestudering van die aard en omvang van korrupsie in BRICS-lande soos Brasilië, Rusland en Indië, en die ontwikkeling van 'n anti-korrupsie-gereedskapstel vir die Verenigde Nasies,” het sy gesê. “Ons het ook 'n ooreenkoms met die Spesiale Ondersoekeenheid aangegaan wat gelei het tot 'n nuwe interdissiplinêre meestersgraad in teenkorrupsiestudies.”

Prof Brian Ganson, hoof van die Sentrum vir Konflik en Samewerking by die Stellenbosch Bestuurskool, het sy sentrum se werk oor konfliktransformasie binne privaatsektorontwikkeling beskryf.

“Ons doen navorsing binne kontekste van konflik, wat beteken dat ons kwalitatiewe navorsing ten volle betrokke is,” het hy gesê. “Of dit nou in Kaapstad of Sierra Leone is, ons werk behels om direk met geaffekteerde partye saam te werk om die dinamika van konflik te transformeer en aan te spreek.”

Navorsing en samewerking

Daar was ook parallelle sessies met navorsingsaanbiedings wat kwessies aangespreek het soos volhoubaarheid, grondkunde, belasting, belegging, ekonomiese groei, vervoer en pandemies en hul verband met besigheid en die ekonomie. Die Skool vir Datawetenskap en Rekenaardenke het ook 'n oorsig van sy projekte en potensiële samewerkingsgeleenthede aangebied. Spesialissessies met 'n geospatiale paneel en 'n omgewingspaneel is ook bekendgestel.

Navorsingsuitnemendheid

Die gehoor het prof Chris Pentz (Gevestigde Navorser) en Lomari Theart (Vroeë Loopbaannavorser), albei van die Departement Ondernemingsbestuur, as wenners van die aanbiedingstoekennings aangewys.

Prof von Fintel het ook die wenners van die Fakulteit se 2025 Eeufeesnavorsingskompetisie aangekondig wat deur 'n onafhanklike paneel van die US se Afdeling Navorsingsontwikkeling gekies is:

• Eerste prys: Dr Eldridge Moses, prof Sophia du Plessis en prof Justin Harvey — 'n span van die Departemente Ekonomie en Statistiek/Aktuariële Wetenskap — vir hul projek om 'n nuwe program in grootdata- en verkeersnavorsing te vestig; en
• Tweede prys: Prof Chris Pentz en prof Marilize Terblanche Smit, wat die Instituut vir Besigheidsnavorsing in Wyn, Bier en Sterk Drank verteenwoordig.

Daarbenewens het dr Johane Nienkamper-Swanepoel van die Sentrum vir Multidimensionele Datavisualisering ook 'n Vroeë Loopbaannavorsing-toekenning ontvang as deel van die onlangse US Navorsings- en Innovasietoekennings.

Toekomsblik

In sy slotopmerkings het prof von Fintel besin oor die omvang van die navorsing wat gedurende die dag ten toon gestel is.

“Ek is weereens getref deur die diversiteit van onderwerpe en benaderings binne die EBW-fakulteit en het dit geniet om dit in een ruimte te kon vier,” het hy gesê. “Ek hoop dat hierdie geleentheid mense aangemoedig het om oor institusionele grense heen te reik om gesprekke te begin wat tot opwindende nuwe projekke kan lei.”

Hy het bygevoeg dat die Fakulteit volgende jaar weereens die Navorsingsdag sal aanbied, terwyl dit ook die Navorsing vir Impak-inisiatief, wat vroeër vanjaar van stapel gestuur is, sal bevorder. 

"Ons moet ons stories vertel, die bewyse uitlig en die gevallestudies ontwikkel om te verseker dat ons navorsing nie net in joernaalartikels verskyn nie," het hy gesê. "Dit behoort 'n betekenisvolle, werklike verskil te maak."

Prof von Fintel het ook sy dank uitgespreek teenoor dr Jaco Franken, bestuurder van die Nagraadse Skool, en Tanja Malan, nagraadse bestuurder, vir hul deurslaggewende rol in die Fakulteit se navorsingsinisiatiewe en hul onwrikbare toewyding tot die versterking van sy navorsingskultuur.