Trane van vreugde, breë glimlagte en ’n algemene gevoel van prestasie was Donderdag (23 Oktober 2025) aan die orde van die dag op ’n spesiale geleentheid by die Brandvlei Korrektiewe Sentrum net buite Worcester. 

Vriende, families en dosente het bymekaargekom om die prestasie van suksesvolle kursusgangers van die Ubuntu-leergemeenskap Interdissiplinêre Kortkursus te vier.

Die inisiatief, ’n baanbrekersvennootskap sedert 2018 tussen die Universiteit Stellenbosch (US) en die Departement van Korrektiewe Dienste (DKD), het die lewens van gevangenes en universiteitstudente deur gedeelde leer hervorm. Die program het ten doel om opvoedkundige toegang vir diegene in die gevangenis te bevorder, terwyl studente bemagtig word om sinvol by kwessies van maatskaplike geregtigheid en persoonlike transformasie betrokke te raak.

By hierdie jaareindfunksie het deelnemers sertifikate ontvang vir die voltooiing van ’n US-geakkrediteerde interdissiplinêre kortkursus wat deur US-akademici van verskeie fakulteite en departemente gefasiliteer is: Geskiedenis, Regsgeleerdheid, Engels en Ekonomie.

Onder die 2025-tema “Verander saam in ’n veranderende wêreld” het ’n groep van 19 Brandvlei-studente en 18 US-studente sowat 50 uur klaskamertyd saam gedeel – om hindernisse af te breek en lewenslange verbintenisse te skep. 

Die program staan onder die leierskap van dr Mary Nel, akademiese direkteur van die Ubuntu-leergemeenskap en senior lektor in die US se Departement Publiekreg. Dit verteenwoordig 'n merkwaardige samesmelting van twee verskillende wêrelde, verenig deur 'n gedeelde geloof in onderwys as 'n krag vir transformasie.

Die oggend het begin met die sing van die nasionale lied, gevolg deur ’n boodskap onder leiding van dr Wonke Buqa, kapelaan van die Brandvlei Bestuursarea, wat die byeenkoms in ’n oomblik van nadenke gegrond het. 

Met behulp van Spreuke 18:5 – “Dit is nie goed om partydig te wees vir die skuldige en om die onskuldige sy reg te ontsê nie” – het Buqa almal daaraan herinner dat ware geregtigheid altyd gelei moet word deur regverdigheid, deernis en begrip.

Me Esther Visagie van die DKD het almal hartlik verwelkom, gevolg deur besinnings van Nel en me Vanessa Pilkington, ’n vrywilliger in die program. Hulle het gepraat oor die program se pad tot dusver en die visie wat dit dryf: om ’n ruimte te skep waarin leer mure oorskry en deelnemers vryheid van denke selfs binne opsluiting ontdek. 

"Onderwys gaan hand aan hand met dissipline," het Visagie gesê. "Jy kan iets vandag bereik, maar wat gaan jy doen met dié toekennings hier binne [in die korrektiewe sentrum]? Dit moet gebalanseer word met dissipline en nie met smokkel, bakleierye, swak dissipline of enigiets wat nie in ooreenstemming is met hierdie toekenning nie. Jy kan die hoogste kwalifikasie in die lewe hê, maar mense sal altyd onthou hoe jy optree en hoe jy hulle behandel het."

"Onderwys open regtig die verstand en oorskry tronkmure, en dieselfde met kuns," het Pilkington bygevoeg. "Ons het ’n wonderlike groep gehad – hierdie jaar én verlede jaar – hulle skep wonderlike werk, maar hulle geniet ook net kuns en leer."

Deur die loop van die oggend is daar oor verwys na beurse en vennootskappe met die Wes-Kaapse Onderwysstigting (WCEF), wat alles die subtema weerspieël: "Bevry ons gedagtes."

Nel het ook uitstekende nuus gedeel, tot groot vreugde van diegene wat die viering bygewoon het, dat die Wheatfield Estate Foundation Trust se verbintenis is om in 2026 vyf tot agt beurse aan verdienstelike studente toe te ken.

"Die studente het ’n nuwe perspektief op die lewe as gevolg van wat hulle geleer het," het Nel gesê. "Dit verander wat hulle doen en hoe hulle in die wêreld is. Ons onderrigfilosofie by die Ubuntu-leergemeenskap-kortkursus is daarop gemik om hierdie transformerende oomblikke moontlik te maak.

Nel het bygevoeg: "Een van die studente het in hul terugvoering genoem: ‘Ek het nie verwag dat almal in die klas passievol sou wees om te leer nie. Dis vir my ’n prestasie wat niemand kan oortref nie.’ ”

Vermaaklike oomblikke is deur die hele program afgewissel, met ’n optrede deur Clarence Strauss, wat ’n roerende weergawe van Whitney Houston se klassieke “The Greatest Love of All” op sy saksofoon gelewer het; Thabo Mxotwa het ’n gedig oor hoop geskryf en voorgedra; en Audrey Hu het ook ’n gedig gedeel. 

'n Hoogtepunt van die dag was die hoofrede deur Ralph Brandt, ’n gegradueerde van die Ubuntu-leergemeenskap wat aan die program deelgeneem het terwyl hy in die tronk was. 

Dit is net meer as ’n jaar sedert sy vrylating. Brandt is ’n lewende voorbeeld van transformasie nadat hy sy studies voltooi het en bygedra het tot gemeenskapsopvoedingsinisiatiewe. 

"Net omdat ons so lank agter geslote deure toegesluit is, beteken dit nie dat die deure van ons drome ook gesluit is nie," het Brandt gesê. 

Hy het eers ’n hoër sertifikaat in ekonomiese bestuurswetenskap voltooi en daarna ’n Baccalaureus in Rekeningkundige Wetenskap (BCompt). Hy het nou sy nagraadse diploma in toegepaste rekeningkundige wetenskap, ook bekend as PGDA/GTA, voltooi. 

Die oorhandiging van sertifikate is hanteer deur Nel en dr Leslie van Rooi, waarnemende Senior Direkteur: Studentesake. Gesinne en eweknieë het hande geklap toe elke naam uitgeroep is, en sommige gegradueerdes het in trane uitgebars toe hulle hul sertifikate ontvang het.

Me Annah Dlamini, onlangs aangestel as streekskoördineerder van die Departement van Korrektiewe Dienste, het ontvangers gelukgewens en die gegradueerdes geprys vir hul moed en deursettingsvermoë. 

Namate die laaste note van die lied en die applous vervaag het, was daar ’n stille erkenning onder almal wat dit bygewoon het dat wat plaasgevind het, veel meer as ’n gradeplegtigheid was. Dit was ’n bevestiging van Ubuntu – die oortuiging dat ons menslikheid met mekaar s’n verweef is.

"Die deure na dít waarvoor jy bestem is, sal net oopgaan as jy die stappe neem om dit oop te maak," het Brandt bygevoeg. “Net meer as agt maande gelede het ek die geleentheid gekry om my klerkskap by ’n ouditeursfirma te doen. En onlangs is ek as ’n leerlingrekenmeester deur die Suid-Afrikaanse Instituut vir Geoktrooieerde Rekenmeesters aanvaar. Ek doen ook my honneursgraad in rekeningkunde. So, oor ’n paar jaar sal ek nie net Ralph Brandt wees nie, maar Ralph Brandt CA! Onderwys het my my stem teruggegee en my herinner aan wie ek nog kan word."

Met die son wat oor die Breedevallei skyn, het die woorde van ’n deelnemer die hele geleentheid opgesom: “Hierdie kursus het my verstand, my siel en my gees bevry. Dit het my weer soos ’n mens laat voel."