Navorsers van die Universiteit Stellenbosch (US) het kommerwekkende bewyse ontdek dat die trauma van seksuele geweld verder strek as die oorlewendes, en moontlik hul kinders se geestesgesondheid en genetiese samestelling beïnvloed.​

In 'n studie met behulp van rotmodelle het navorsers ondersoek hoe traumatiese ervarings, soos seksuele aanranding en prenatale stres, geestesgesondheid en geenuitdrukking verander ('n proses waardeur 'n sel op die omgewing reageer deur meer of minder van 'n spesifieke proteïen te maak). Die studie het tekens van transgenerasie trauma-oordrag getoon, wat daarop dui dat die diepgaande en blywende sielkundige gevolge van seksuele geweld aan die volgende generasie oorgedra word.

Seksuele geweld is 'n wêreldwye krisis, met Afrika suid van die Sahara wat die ergste las dra: in  2018 was byna twee derdes van vroue in die streek daardeur geraak.

Opkomende navorsing onthul die diep traumatiese aard van seksuele geweld, en toon dat traumatiese ervarings geenuitdrukking in kritieke breinstreke wat leer, geheue en emosionele reaksies beheer, dramaties kan hervorm. Hierdie genetiese veranderinge blyk aan kinders oorgedra te word, wat toekomstige geslagte moontlik vatbaar maak vir geestesgesondheidsuitdagings soos angs, depressie of posttraumatiese stresversteuring (PTSV).

In die studie het vroulike rotte wat trauma verduur het, kenmerkende tekens van PTSV getoon, insluitend dramaties verhoogde stresreaksies en wisselvallige moederlike sorg. Die belangrikste was dat navorsers 'n styging in kortikosteroonvlakke waargeneem het – 'n belangrike streshormoon wat op ʼn ingewikkelde wyse gekoppel is aan die liggaam se komplekse stresreaksiestelsel, bekend as die hipotalamus-pituïtêre-adrenale (HPA)-as.

Navorsers het ook veranderinge in drie gene gemeet: NTN5, FZD9 en ZNRF3 wat verband hou met breinplastisiteit en veerkragtigheid. Veranderde uitdrukkingspatrone van hierdie gene is opgespoor in trauma-blootgestelde moeders, met die veranderinge gedeeltelik weerspieël in hul nageslag. Hierdie bevindinge dui daarop dat die biologiese effekte van trauma dalk nie by die individu ophou nie, maar moontlik deur epigenetiese oorerwing na toekomstige geslagte kan oorspoel.

Implikasies vir menslike bevolkings

Alhoewel die studie op diermodelle uitgevoer is, vertaal die bevindinge na menslike ervarings, veral vir oorlewendes van seksuele geweld en geslagsgebaseerde trauma. Die bevindinge, wat vroeëre navorsing oor menslike bevolkings staaf, toon soortgelyke patrone waar moederlike trauma gekoppel is aan hoër vlakke van stresmerkers by hul kinders. Hierdie oorgeërfde kwesbaarheid, gekombineer met veranderde versorgingsvermoëns, kan kinders vatbaar maak vir psigiatriese afwykings soos angs, depressie en PTSV.

'n Oproep tot aksie

Hierdie bevindinge beklemtoon 'n kritieke behoefte om die impak van seksuele geweld op beide individuele en maatskaplike vlakke aan te spreek.

Intervensies wat op trauma-oorlewendes gemik is, moet nie net fokus op onmiddellike sielkundige herstel nie, maar ook op die versagting van die biologiese effekte wat oorgedra kan word. Psigososiale ondersteuning, geteikende geestesgesondheidsintervensies en gemeenskapshulpbronne kan 'n deurslaggewende rol speel om die siklus van transgenerasie trauma te verbreek.

Navorsing befonds deur die Suid-Afrikaanse Mediese Navorsingsraad​